ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΩΝ ΔΥΟ Ή ΠΟΛΛΩΝ ΆΚΡΩΝ: Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ ΚΑΙ “ΑΝΤΙΕΞΟΥΣΙΑΣΤΩΝ” ΣΤΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ
ή
Όλοι μισούμε την αστυνομία; Όχι κι όλοι…
(με αφορμή την Εκδήλωση-Συζήτηση στην Τσαμαδού με τίτλο «Η Νέα Τάξη Πραγμάτων της Ακροδεξιάς» από τις εκδόσεις Ασύμμετρη Απειλή & Αντίθεση)
“Είπα να κάνω διεθνή καριέρα ασούμε, γιατί η Ελλάδα δεν με χωράει. Ιδού το άρθρο μου για την εκλογική άνοδο της ακροδεξιάς, φιλοξενούμενο στο Jakobin…
(Βασικά, η αλήθεια είναι ότι χωρίς την πολύτιμη βοήθεια της Rosa Vasilaki ούτε μέχρι τα Μπίτολα θα έφτανα…)”[1]
Νικολάι Πολυκαρπόφ
Ένα χρόνο πριν, στις 13/12/2022 το «Παρατηρητήριο αριστεροακροδεξιάς ψέκας»[2] δημοσιεύει βίντεο με συνέντευξη του πρώην μέλους της Contra Dystopia Ιάσωνα Μπαγκέρη στην εκπομπή του αντι-εμβολιαστή μπάτσου Τηλέμαχου Μπόσσιου. Όλοι τότε πιστέψαμε ότι η καταγγελία του Ι.Μ. από τους μενουμεσπιτιστές/εμβολιολάτρες του Παρατηρητηρίου έγινε στο όνομα μιας αντιεξουσιαστικής αρχής: «δεν μιλάμε ποτέ με μπάτσους και με συνεργάτες μπάτσων». Η διάψευση αυτής της εσφαλμένης αρχικής εντύπωσης δεν άργησε πολύ να έρθει. Μερικούς μήνες μετά, στις 28 Αυγούστου 2023, ο βασικός συντελεστής του Παρατηρητηρίου Πολύκαρπος Γεωργιάδης (Νικολάι Πολυκαρπώφ) δημοσιεύει άρθρο του για την «συμπόρευση αριστεράς και ακροδεξιάς στην Ελλάδα» στο Jacobin, περιοδικό της αριστερής πτέρυγας του κυβερνώντος Δημοκρατικού Κόμματος στις ΗΠΑ.[3] Η δημοσίευση του άρθρου, όπως πληροφόρησε ο ίδιος τους μικρόνοες ακολουθητές του με δημόσια ανάρτηση στο διαδικτυακό προφίλ του, έγινε με τη μεσολάβηση της κας Ρόζας Βασιλάκη, μεταξύ άλλων «επιστημονικής» συνεργάτιδος της Ελληνικής Αστυνομίας – το τελευταίο βέβαια βολικά για τον ίδιο απέφυγε να το αναφέρει. Τι συνέβη στο μεσοδιάστημα; Ο κος Γεωργιάδης αποκήρυξε τις αρχές του για να γίνει μούρη στους αμερικάνους δημοκρατικούς αναγνώστες του Jacobin; Όχι! Όπως θα δείξουμε στο κείμενο που ακολουθεί αυτές οι «αρχές» είναι απλά ανύπαρκτες. Αλλά δεν θα περιοριστούμε σ’ αυτό. Γιατί το ζήτημα για μας δεν είναι απλά η ηθικά απαράδεκτη ή ανακόλουθη συμπεριφορά του α ή β «αντιεξουσιαστή» και «κομμουνιστή», αλλά το μέγεθος και το βάθος του δικτύου παρακολούθησης και καταστολής των «επικίνδυνων» πολιτικών δραστηριοτήτων που έχουν στήσει οι μηχανισμοί ασφάλειας στην Ελλάδα. Και θα ξεκινήσουμε απαντώντας πρώτα στο ερώτημα: καλά, το «επιφανές μέλος» της Ταξικής Αντεπίθεσης Πολύκαρπος είναι πασίγνωστο, η κα Βασιλάκη, όμως, ποια είναι; Continue reading “ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΜΕΣΩ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΩΝ ΔΥΟ Ή ΠΟΛΛΩΝ ΆΚΡΩΝ: Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΑΡΙΣΤΕΡΩΝ ΚΑΙ “ΑΝΤΙΕΞΟΥΣΙΑΣΤΩΝ” ΣΤΗ ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΚΡΑΤΙΚΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ”
Πώς Στοιχειοθετείται η Ύπαρξη Καθεστώτος Απαρτχάιντ στο Ισραήλ
Εντός της κρατικής οντότητας του Ισραήλ το καθεστώς απαρτχάιντ βασίζεται σε μια θεσμοθετημένη ιεραρχία με βάση εθνο-θρησκευτικά κριτήρια που διαπλέκονται με τα ταξικά. Η ιεράρχηση αυτή διατρέχει τόσο το προλεταριάτο των (κατά βάση) δύο εθνοτήτων, της παλαιστινιακής και της εβραϊκής, όσο και τις αντίστοιχες αστικές τους τάξεις. Οι διαιρέσεις, δηλαδή είναι αρκετά ρευστές και μπορεί να αφορούν και τους ίδιους τους εβραίους: οι Μιζραχί, άραβες ή αφρικανοί εβραίοι, θεωρούνταν σε μεγάλο βαθμό πολίτες δεύτερης κατηγορίας σε σχέση με τους Ασκενάζι. Continue reading “Πώς Στοιχειοθετείται η Ύπαρξη Καθεστώτος Απαρτχάιντ στο Ισραήλ”
Ματαίως τα κάθε είδους αφεντικά επιχειρούν να εξαφανίσουν την ταξική πάλη
Όχι δεν είναι σκηνές από την πρώτη ή τη δεύτερη Ιντιφάντα, αλλά από την εξέγερση των κατοίκων της Khan Younis στη νότια Γάζα ενάντια στη Χαμάς (30/7/2023)
Αυτό που βγάζει μάτι στις ψευδο-αναλύσεις για το “παλαιστινιακό” που κυκλοφορούν στα ελληνικά αριστερά social media, στο indymedia και τις εφημερίδες της σταλινικής η ανανεωτικής αριστεράς· αυτό που είναι εντελώς μυθοποιητικό και συσκοτιστικό στις εθνικιστικές αναλύσεις περί “Ισραηλινών” και “Παλαιστινίων”, περί “νίκης στα όπλα της παλαιστινιακής αντίστασης” (δηλαδή την Χαμάς και την Ισλαμική Τζιχάντ), περί “αξιοπρέπειας, γης και ελευθερίας στους Παλαιστίνιους” (λες και πρόκειται για ιθαγενείς αγρότες!) είναι η αποσιώπηση των ταξικών αντιπαραθέσεων εντός του ισραηλινού κράτους και των δύο κρατιδίων που περιλαμβάνει (στη Δυτική Όχθη και τη Λωρίδα της Γάζας).
Πάμε πίσω στο χρόνο. Λίγο πριν την ανακοίνωση της συμφωνίας μεταξύ Αλ Φατάχ και Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PFLP) στη Βηρυτό το 1978, και ενώ έχουν ξεκινήσει οι συνομιλίες μεταξύ Αιγύπτου και Ισραήλ (1977) που εν τέλει οδήγησαν στην πρώτη συμφωνία στο Καμπ-Ντέηβιντ (26/3/1979), το περιοδικό ΑΝΤΙ δημοσιεύει συνέντευξη στελέχους του σταλινο-μαοϊκού PFLP:
«- Ποιος είναι ο ρόλος της παλαιστινιακής αστικής τάξης;
Continue reading “Ματαίως τα κάθε είδους αφεντικά επιχειρούν να εξαφανίσουν την ταξική πάλη”
Για όσες δεν το παίζανε ούφα και δεν μάσησαν εκτάκτως
Θα έχει ενδιαφέρον να δούμε τι έχουν να μας πουν οι Wu Ming (και συγκεκριμένα ο Wu Ming 1) στην εκδήλωση που διοργανώνεται την Παρασκευή στις 24/11 στις 7μ.μ. με αφορμή την κυκλοφορία του νέου μυθιστορήματός τους «UFO 78». (https://www.facebook.com/events/309217101856372?acontext=%7B%22event_action_history%22%3A[]%7D).
Δεν ξέρουμε αν κάποιοι θα πάνε απλά γιατί τους αρέσει το λογοτεχνικό στυλ της ομάδας —το έργο της οποίας και το Ιταλικό Ινστιτούτο φαίνεται πρόθυμο να προωθήσει στο πλαίσιο του γενικότερου hype. Πάντως εμάς θα μας ενδιέφερε να ξεδιπλωθούν και σε άλλες κατευθύνσεις οι απόψεις των Wu Μing που, ενώ είχαν εμβολιαστεί, είχαν δημοσιεύσει το 2021 τη σχετικά τολμηρή –ειδικά για τα δεδομένα της περιόδου– μπροσούρα/συνέντευξη με τίτλο «Συνωμοσιολογία και κοινωνική πάλη».
Κάποια αποσπάσματα:
Continue reading “Για όσες δεν το παίζανε ούφα και δεν μάσησαν εκτάκτως”
Τι ακριβώς συνέβη στην εργατική συνέλευση στην κατάληψη του Πολυτεχνείου το 1973;
Εδώ σε pdf
Όπως γράφαμε πριν τρία χρόνια τέτοιες μέρες, «το Πολυτεχνείο του ΄73 είχε δύο πρόσωπα: ένα εθνικό-δημοκρατικό/αντί-ιμπεριαλιστικό πρόσωπο που ήθελε την αντικατάσταση της δικτατορίας με μία αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία και ένα ανατρεπτικό-ταξικό πρόσωπο που έβαζε στον ίδιο σκουπιδοτενεκέ όλες τις πολιτικές μορφές της σχέσης κεφάλαιο». Ως γνωστόν, το πρώτο νίκησε και έκτοτε η δικτατορία του κεφαλαίου εμφανίζεται με κοινοβουλευτικό μανδύα. Οι δε εθνικό-δημοκρατικές/αντί-ιμπεριαλιστικές ιδεολογίες εξακολουθούν να παρουσιάζουν διαστρεβλωμένα τις ταξικές συγκρούσεις παντού σ’ αυτόν τον γερασμένο κόσμο, όπως συμβαίνει και στις μέρες μας με αφορμή το μακελειό στη Γάζα.
Ενάντια σε αυτό το παραμορφωτικό πρίσμα αξίζει να αντιπαραθέσουμε την έμπρακτη κριτική μας στη σχέση-κεφάλαιο από μια προλεταριακή οπτική, στα χνάρια των συντρόφων που έπραξαν το ίδιο κατά τη διάρκεια της κατάληψης του Πολυτεχνείου το 1973. Για να διατηρήσουμε ζωντανό το περιεχόμενο του τότε αγώνα τους αναδημοσιεύουμε σήμερα την υποσημείωση που εμφανίζεται στο άρθρο “Κεφάλαιο, Προλεταριάτο και Ιδεολογία”, από το έβδομο τεύχος του αντιεξουσιαστικού εντύπου Πεζοδρόμιο. To περιοδικό εκδόθηκε από τη «Διεθνή Βιβλιοθήκη» το Φεβρουάριο του 1977 (σελ. 203-212), το δε κείμενο υπογράφεται από “έναν σύντροφο”, δηλαδή τον Χ. Κωνταντινίδη. Διατηρήσαμε τις εμφάσεις όπως αυτές εμφανίζονται στο πρωτότυπο. Continue reading “Τι ακριβώς συνέβη στην εργατική συνέλευση στην κατάληψη του Πολυτεχνείου το 1973;”
Η σφαγή ως μορφή καπιταλιστικής λεηλασίας, εκμετάλλευσης και απαξίωσης (1)
Η ανάπτυξη του βασισμένου στην hi-tech τεχνολογία καπιταλισμού στο Ισραήλ προϋποθέτει εν πολλοίς τη λεηλασία, τον εγκλεισμό και την εκμετάλλευση του παλαιστινιακού προλεταριάτου στα κατεχόμενα και τις κατά καιρούς εκστρατείες εξόντωσης του πλεονάζοντος μέρους του στη Λωρίδα της Γάζας. Ας μην ξεχνάμε εξάλλου ότι η Γάζα είναι το testing ground των νέων όπλων και της κατασταλτικής τεχνογνωσίας που το κράτος του Ισραήλ πουλάει επικερδώς στον υπόλοιπο κόσμο (συμπεριλαμβανομένων των αραβικών καπιταλιστικών κρατών: το 2022 το 24% των ισραηλινών στρατιωτικών εξαγωγών κατευθύνθηκε προς τις αραβικές χώρες που είχαν εξομαλύνει τις σχέσεις τους με το Τελ Αβίβ κι έτσι έφτασαν να αποτελούν την τρίτη μεγαλύτερη ομάδα χωρών σε εισαγωγές ισραηλινών όπλων).
Έχοντας στο μυαλό τους τη γενική αλήθεια ότι παντού στον κόσμο η εθνικοποίηση του κοινωνικού ζητήματος -βασική προϋπόθεση της καπιταλιστικής ανάπτυξης- είναι ένα καθημερινό δημοψήφισμα που διατυπώνεται με όρους «ασφάλειας» και «πολεμικής ετοιμότητας απέναντι στον εχθρό» -πόσο μάλλον στο Ισραήλ/Παλαιστίνη όπου ένα μέρος του εθνικοποιημένου προλεταριάτου είναι έγκλειστο σε ρεζέρβες-γκέτο και δεν αποδέχεται αδιαμαρτύρητα ούτε την ισραηλινή αποικιοκρατία ούτε τη «δική του» παλαιστινιακή αστική τάξη-, οι συγγραφείς του προλόγου στο βιβλίο του Κόκκινου Νήματος, «Πίσω από την Ιντιφάντα του 21ου αιώνα» (2005) έλεγαν:
“Θα μπορούσαμε συνοπτικά να πούμε ότι σε μεγάλο βαθμό το «παλαιστινιακό ζήτημα» συνίσταται στην ύπαρξη μιας μεγάλης μάζας «ξένου» εργατικού δυναμικού που στα μάτια του ισραηλινού καπιταλιστικού κράτους «πλεονάζει». Δηλαδή, στη συγκεκριμένη περίπτωση, η μεγάλη μάζα των παλαιστινίων (η εθνότητα με τον υψηλότερο ρυθμό δημογραφικής ανάπτυξης στον κόσμο) δεν μπορεί να ενσωματωθεί μέσα στο Ισραήλ επειδή αυτό θα σήμαινε ότι η ισραηλινή αστική τάξη θα έπρεπε να τους συμπεριλάβει στο «κοινωνικό συμβόλαιό» της με την ισραηλινή εργατική τάξη σε μια στιγμή που, με τη νεοφιλελεύθερη πολιτική που ακολουθεί, προσπαθεί ν’ αναθεωρήσει αυτό το «συμβόλαιο» εις βάρος των δικών της εργατών. Συγχρόνως, η ενσωμάτωση των παλαιστινίων των κατεχομένων εδαφών στο κράτος του Ισραήλ με την ιδιότητα του ισραηλινού πολίτη θα έθετε σε κίνδυνο τον «εβραϊκό χαρακτήρα» του κράτους αυτού”.
Το ίδιο ζήτημα έθιξε πρόσφατα με τον δικό του λιτό τρόπο κι ο Αγκάμπεν:
Η σιωπή της Γάζας
«Πρόσφατα, επιστήμονες από τη Σχολή των Επιστημών των Φυτών στο Πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ ανακοίνωσαν ότι κατέγραψαν με ειδικά μικρόφωνα ευαίσθητα στους υπερήχους τα ουρλιαχτά πόνου που εκπέμπουν τα φυτά όταν κόβονται ή όταν δεν έχουν νερό. Στη Γάζα δεν υπάρχουν μικρόφωνα».
Giorgio Agamben 30 Οκτωβρίου 2023
https://www.quodlibet.it/giorgio-agamben-silenzio-gaza
Εικόνα: Ο βομβαρδισμένος προσφυγικός καταυλισμός Τζαμπάλια από όπου ξεκίνησε η πρώτη Ιντιφάντα στις 9 Δεκεμβρίου 1987. Σ’ αυτήν την πρώτη Ιντιφάντα κυρίαρχο χαρακτηριστικό ήταν η μεγάλη συμμετοχή του παλαιστινιακού προλεταριάτου, ανεξαρτήτως ηλικίας ή φύλου, μέσω μαζικών κινητοποιήσεων (πορειών, απεργιών, πετροπόλεμου). Αντίθετα, στη συνέχεια, στη δεύτερη Ιντιφάντα, που κυριαρχούσαν πλέον οι ένοπλες πολιτικές οργανώσεις και αυξήθηκε ο βαθμός στρατιωτικοποίησης, το ίδιο το περιεχόμενο της σύγκρουσης άλλαξε, με την επικέντρωση σε εθνικιστικές μορφές δράσης (επιθέσεις εναντίον ισραηλινών πολιτών στις πόλεις του Ισραήλ).
Η εθνικιστική σκιά του Λένιν και η «παιδική ασθένεια» του προλεταριακού διεθνισμού
Κάθε φορά που ξεσπά ένας πόλεμος αποκαλύπτεται η διανοητική γύμνια του συναισθηματικού ηθικισμού και του χυδαίου σοσιαλίζοντος τακτικισμού που, εμπρός στην αλληλοσφαγή των προλετάριων χάριν της ενδυνάμωσης της μίας ή της άλλης αστικής τάξης, βλέπουν απλά «καταπιεστές» και «καταπιεσμένους» λαούς, «δίκαια» αιτήματα αυτοδιάθεσης και «αντιδραστικά ιμπεριαλιστικά συμφέροντα». Στην πραγματικότητα, ο «αγώνας για ελευθερία και δικαιοσύνη» δεν είναι σ’ αυτό το προαποφασισμένο πολιτικό πλαίσιο παρά το σύνθημα του προλεταριακού αλληλοσπαραγμού και της ταξικής ειρήνης.
Αλλά αυτές οι λογικές έχουν βαθιές ρίζες στην ιστορία της κομμουνιστικής (ή ακόμα και της αναρχικής) σκέψης. Και παρότι πράγματι μπορούμε να βρούμε στοιχεία στα γραπτά του Μαρξ και του Ένγκελς που συνάδουν με μια εθνική-κρατική οπτική, το κύριο σημείο αναφοράς για τη δήθεν διεθνιστική (αναρχο-)αριστερά στην Ελλάδα σήμερα είναι οι θέσεις του διαπρεπέστερου μαθητή του Κάουτσκυ, του Λένιν.
Ας δούμε λοιπόν τι σήμαινε «διεθνισμός» για τον Λένιν στο «Δικαίωμα των Εθνών για την Αυτοδιάθεσή τους» (1914):
Δύο Κράτη ενάντια στο Προλεταριάτο – από τη Γάζα ως το Τελ-Αβίβ ο μόνος πόλεμος παραμένει ο ταξικός
Έχουμε ακούσει δικαιολογίες για την υποστήριξη του πολέμου στο έδαφος της «Παλαιστίνης/Ισραήλ» πολλές φορές – ίσως περισσότερο από κάθε άλλη σύγκρουση μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αυτή παρουσιάζεται ως «Ιερός Πόλεμος» μεταξύ «καλού και κακού». Βλέπουμε αυτή την πολεμοκάπηλη αστική επιχειρηματολογία να προέρχεται από τα ΜΜΕ, τους πολιτικούς, τη «δεξιά», την «αριστερά» και την «υπεραριστερά», καθώς και από ορισμένους από τους λεγόμενους «κομμουνιστές» και «αναρχικούς».
Το αστικό ιδεολογικό κατασκεύασμα της «ισραηλινής/εβραϊκής μοναδικότητας» σερβίρεται τόσο με τη θετική όσο και με την αρνητική έννοια και χρησιμοποιείται από τους ταξικούς μας εχθρούς για να αποτρέψουν, να εμποδίσουν και να συντρίψουν την ανάπτυξη της ταξικής αλληλεγγύης μεταξύ των «εβραίων/ισραηλινών» και των «αράβων/παλαιστινίων» προλετάριων.
Από τη μια πλευρά οι «Εβραίοι/Ισραηλινοί» επιτρέπεται να υπερασπίζονται το «κράτος και την ταυτότητά» τους ακόμα και από κάποιους από αυτούς που ισχυρίζονται ότι είναι επαναστάτες και ότι αντιτίθενται σε όλα τα κράτη και τις εθνικές ταυτότητες, επειδή «υπέφεραν με μοναδικό τρόπο» κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος.
Από την άλλη πλευρά, διάφορες ομάδες που επίσης ισχυρίζονται ότι είναι επαναστάτες και ότι «παλεύουν για τα συμφέροντα της εργατικής τάξης» δεν επεκτείνουν ποτέ το κάλεσμά τους για αδελφοποίηση στους «Εβραίους/Ισραηλινούς» προλετάριους και αντίθετα τους βάζουν στο ίδιο τσουβάλι με τη «δική τους» αστική τάξη και καλούν σε καταστροφή του Ισραήλ ως «ιδιαίτερα καταπιεστικού κράτους». Ταυτόχρονα, αντί να υποστηρίξουν τους προλετάριους στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη να ξεσηκωθούν ενάντια στους «δικούς τους» εκμεταλλευτές, καλούν σε υποστήριξη του «παλαιστινιακού» εθνικού κράτους.
Tridni Valka, From Gaza to Tel-Aviv and to the whole World… No War But Class War!
8/10/23
«Η ιστορική εξέλιξη στην περιοχή της Παλαιστίνης όπως και σε όλα τα µέρη του κόσµου καθορίζεται από την ταξική πάλη. Η ταξική πάλη βρίσκεται πίσω από τις κοινωνικές συγκρούσεις στην περιοχή της Παλαιστίνης και όχι κάποια σύγκρουση πολιτισµών, εθνών, φυλών ή θρησκειών.»
Έτσι ξεκινούσε η εισήγηση στην εκδήλωση «Ισραήλ – Παλαιστίνη ∆υο Κράτη ενάντια στο προλεταριάτο – Η ταξική πάλη µέσα από το παραµορφωτικό πρίσµα του εθνικισµού» των κινηματικών εκδόσεων του Κόκκινου Νήματος πριν 18 χρόνια, το 2005. Continue reading “Δύο Κράτη ενάντια στο Προλεταριάτο – από τη Γάζα ως το Τελ-Αβίβ ο μόνος πόλεμος παραμένει ο ταξικός”
ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΕΙΝΑΙ «ΑΝΙΚΑΝΟ» ΚΑΙ ΑΠΟΝ;
Ακούμε από όλες τις πλευρές ότι το κράτος είναι απόν από τις «φυσικές» καταστροφές, τη δημόσια και ατομική υγεία κλπ., και ότι ευτυχώς που υπάρχουν οι εθελοντές που μαζεύουν τα αποκαϊδια και τα λασπόνερα και «σώζουν το λαό». Ελάχιστος είναι ο κόσμος που ψυλλιάζεται ότι αυτό ακριβώς είναι το νέο «επιτελικό κράτος» (και το φαντασιακό «λαϊκό κράτος» δεν θα είναι παρά μόνο μια παραλλαγή του): επιστημονική οργάνωση της αποδοτικότητας της εργασίας στις επιχειρήσεις και τις δημόσιες υπηρεσίες και μετακύλιση του κόστους αναπαραγωγής της εργασιακής δύναμης στους ίδιους τους εργαζόμενους μέσω των περικοπών στις κρατικές δαπάνες και την κάλυψη των κενών από την εθελοντική εργασία.
Ας πάρουμε το παράδειγμα του δημόσιου συστήματος υγείας που χρόνια τώρα στηρίζεται στην εθελοντική εργασία των συγγενών των ασθενών. Την ίδια στιγμή που το κράτος περιορίζει τις αναπαραγωγικές δαπάνες για την υγεία, διαφημίζει προγράμματα ιατρικών επισκέψεων… πόρτα-πόρτα. Το περιφερόμενο προσωπικό (φανταζόμαστε δίχως προσαυξήσεις για εκτός έδρας εργασία) δεν θα αφορά αποκλειστικά γιατρούς, αλλά κλιμάκιο επαγγελματιών υγείας. Προφανώς δεν χρειάζεται για μια προγραμματισμένη/τακτική ενέσιμη χορήγηση να σε δει γιατρός αλλά εδώ μιλάμε για εβδομαδιαίες επισκέψεις στα χωριά, δλδ οι κάτοικοι ενδέχεται να πρέπει να περιμένουν κανά μήνα για να εξεταστούν από γιατρό. Συν του ότι δεν λέγεται κουβέντα για το τι θα συμβαίνει στο μεσοδιάστημα που δεν θα υπάρχει ούτε περιφερόμενος γιατρός ούτε περιφερόμενο λοιπό προσωπικό. (https://www.kathimerini.gr/society/562632934/to-schedio-gia-ti-dimosia-ygeia-to-esy-porta-porta/)