Ιστορία Προλεταριακής Κλεισούρας #18

“Τι γίνεται στις δουλειές μας; (απολύσεις, εξώθηση σε παραιτήσεις κλπ.)”

Εργάζομαι εδώ και περίπου 6 μήνες σε μεγάλο υποκατάστημα γνωστής αλυσίδας petshop. Σύμφωνα με τη σύμβαση που έχω υπογράψει είμαι πωλητής. Ο μισθός είναι ο κατώτατος και η δουλειά είναι 40ωρη εβδομαδιαία και 6ήμερη. Στην πραγματικότητα τα καθήκοντα μου λίγο έχουν να κάνουν με την πώληση και περισσότερο με την παραλαβή των εμπορευμάτων και τον εφοδιασμό της αποθήκης και των ραφιών. Λίγο-πολύ όλοι και όλες τα κάνουμε όλα. Άλλοι περισσότερο πώληση και λιγότερο κουβάλημα/καθαριότητες και άλλοι το αντίστροφο. Στο κατάστημα δουλεύουν 5 με 6 εργαζόμενοι ανά βάρδια. 5 με 6

εργαζόμενοι που ακόμη και στην προ-πανδημίας εποχή ήταν αναγκασμένοι να γίνονται χίλια κομμάτια, να εξυπηρετούν ενώ κουβαλούν βαριά σακιά στους ώμους, να κάνουν ταμείο ενώ απαντούν στο τηλέφωνο και στις ερωτήσεις των πελατών.Η αποθήκη έχει τεράστιο απόθεμα και το κατάστημα κόβει πολλές αποδείξεις τη μέρα. Γι αυτό το λόγο και η δουλειά έτσι κι αλλιώς είναι αρκετά εντατική. Ιδιαίτερα για την πρωινή βάρδια, η παραλαβή και το κουβάλημα μεγάλων παραγγελιών είναι καθημερινότητα με ό,τι αυτό συνεπάγεται (κουβάλημα σακιών με τροφές, συσκευασιών με κονσέρβες κ.α.). Το κατάστημα δε διαθέτει εξοπλισμό αποθήκης και έτσι η δουλειά γίνεται ακόμα πιο δύσκολη όσον αφορά τις παραλαβές αφού τις περισσότερες φορές μόνο ένα-δυο άτομα αναγκάζονται να ανεβοκατέβουν αναρίθμητες φορές μια σκάλα ορόφου φορτωμένοι με πολλά κιλά τροφές στις πλάτες. Όλα αυτά γίνονται υπό τη συνεχή επίβλεψη της υπεύθυνης και την εξαιρετικά αγενή και πιεστική της στάση που είναι γεμάτη προσβολές, διαταγές και επιδείξεις εγωπάθειας και εξουσιομανίας. Η εξώθηση σε παραιτήσεις επίσης δεν είναι κάτι νέο. Αντίθετα, αποτελεί πάγια τακτική της εταιρίας η οποία αναγκάζει τους “απείθαρχους” εργαζομένους σε “μεταθέσεις” από κατάστημα σε κατάστημα. Οι “μεταθέσεις” αυτές μπορεί να είναι και εξόφθαλμος εξαναγκασμός σε παραίτηση ή και αφορμή για απόλυση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η απόλυση συναδέλφου όταν του ζητήθηκε να μετατεθεί σε κατάστημα εκτός Αθηνών χωρίς να του καλύπτονται έξοδα μεταφοράς και αυτός δήλωσε την αδυναμία του. Από απολύσεις βέβαια έχουμε χορτάσει, γι αυτό και θα επανέλθω σε απάντηση επόμενης ερώτησης.

“Όσοι εργαζόμαστε ακόμα τι συνθήκες αντιμετωπίζουμε σήμερα; (μειώσεις μισθών, καθυστέρηση πληρωμών, ξεχειλωμένα ωράρια, αδήλωτες υπερωρίες, συμπεριφορές αφεντικών και ό,τι άλλο)”

Η εταιρία είναι καθ’ όλα νόμιμη. Καθαρό κούτελο, ξηγημένοι λαϊκοί τύποι με τις πατεντάρες τους, το όραμα τους, αυτοδημιούργητοι και μπεσάτοι. Ο μισθός πάντα μπαίνει στην ώρα του. Μα κάτι δεν πάει καλά ε; Πάμε να δούμε λοιπόν πως μας παίρνουν ό,τι μπορούν από το λιγοστό μισθό που μας δίνουν. Πριν αναπτύξω το πως θα τονίσω πως αυτή η πρακτική είναι πολιτική της εταιρίας και όχι σύμπτωμα του γνωστού ιού. Αυτός ο μπαγάσας απλά την επιδείνωσε. Βασικά για να τα λέμε όλα ούτε αυτό το έκανε, αλλά ξέρετε, είναι μια πολύ βολική πραγματικότητα. Προχωρώ, χωρίς να μακρηγορώ άλλο. Τα σπασμένα, τα κλεμμένα, τα λάθη, τη χασούρα ΤΑ ΠΛΗΡΩΝΟΥΝ ΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΕΣ από την τσέπη τους. Μια ωραία μέρα λοιπόν μας ανακοίνωσε η υπεύθυνη πως έχουμε, ειδικά, αυτές τις μέρες την υποχρέωση να ακολουθούμε τους πελάτες και να είμαστε πολύ προσεχτικοί για να μη μας κλέβουν και για να μην κάνουμε λάθη στο ταμείο. Επειδή όπως είναι λογικό με 20 και 25 άτομα σ’ ένα μαγαζί που δεν μπορεί εύκολα να εξυπηρετήσει πάνω από 5-6 πελάτες την ίδια στιγμή, και ψειρισματάκια έγιναν και λαθάκια έγιναν και απ’ όλα. Τελικά ήρθαν οι περιορισμοί, έπεσε η κίνηση, όλα άρχισαν να είναι κάπως πιο υποφερτά, πήραμε και το δώρο του πάσχα και βγήκε ο λογαριασμός. Έγιναν οι υπολογισμοί, ντάξει ποιος χάνει τη δουλειά του για ένα δεκάρικο; Μια συναδέλφισσα αρνήθηκε να πληρώσει. Δυστυχώς παρά τις προσπάθειες μεμονωμένων ατόμων να αρνηθούμε συλλογικά να πληρώσουμε αυτό δεν έγινε ποτέ μιας και οι περισσότεροι και οι περισσότερες θεώρησαν πως απλά θα πρέπει να είναι πιο προσεχτικοί και πλήρωσαν παρέα με μπόλικο εσωτερικευμένο φόβο και ενοχές. Έτσι η συναδέλφισσα αφέθηκε τελείως μόνη της και πλήρωσε τα σπασμένα όχι με 10 ευρώ αλλά με ΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΑΠΟΛΥΣΗ ΤΗΣ. Την επόμενη μέρα έσκασε και δεύτερος λογαριασμός της ώρας. Επιστροφή χρησιμοποιημένου προϊόντος από πελάτη το οποίο η υπεύθυνη δέχτηκε. Στον πελάτη είχε επισημανθεί ότι δεν είναι κατάλληλο το προϊον αυτό για τα κιλά του σκύλου του και παρόλαυτα το είχε αγοράσει. Μας μάζεψε λοιπόν η υπεύθυνη και μας είπε πως αφού έχει χρησιμοποιηθεί και δεν μπορεί να πωληθεί, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, θα το πληρώσουμε εμείς. Ε ντάξει, ποιος χάνει τη δουλειά του για 3 ευρώ; Φυσικά με την τελευταία απόλυση να είναι ακόμα ολόφρεσκη, κάποιοι έδωσαν άμεσα το νέο ποσό. Κάποιοι αγνόησαν όμως την προσταγή, έτσι η εντολή της επόμενης μέρας από πάνω ήταν πως δεν φεύγει κανείς από το μαγαζί εάν δεν αποφασίσουμε με ποιον τρόπο θα πληρώνουμε τα σπασμένα: όλοι μαζί σαν ομάδα ή ο καθένας και η κάθεμια τα λάθη του/της. Εκβιαστήκαμε δηλαδή ανοιχτά για να πραγματοποιήσουμε συνέλευση προκειμένου να αποφασίσουμε πως θα πληρώνουμε τη χασούρα των αφεντικών μας. Το κλίμα όπως καταλαβαίνετε δεν είναι και πολύ καλό από τότε. Πάλι καλά αυτή ήταν και η μοναδική μας “υπερωρία”. Όπως τα είπα, σπαθί οι τύποι.

“Πώς αλλιώς εκμεταλλεύονται τα αφεντικά το ξεχειλωμένο εργατικό δίκαιο εν μέσω κατάστασης εξαίρεσης; Μας υποχρεώνουν σε άδεια άνευ αποδοχών; Αλλάζουν μονομερώς τη σύμβαση από πλήρους απασχόλησης σε μερικής; Μας εκβιάζουν να τους δίνουμε μίζα από το κρατικό επίδομα για να μας δηλώσουν στο ΕΡΓΑΝΗ;”

Δεν έχω να πω κάτι ιδιαίτερα καινούργιο εδώ. Τι έπαιξε; Ανακλήθηκαν όλες οι άδειες για το μήνα Μάρτιο και όλες οι άδειες άνω των δύο ημερών ήταν άνευ αποδοχών.

“Τι παίζει με τα μέτρα προστασίας στον χώρο εργασίας μας; Μας τα παρέχουν τα αφεντικά ή όχι; Τι γίνεται με τον συνωστισμό; Τι μέτρα έχουν λάβει; Μας ικανοποιούν; Τι θα θέλαμε εμείς οι ίδιοι; Όταν υπάρχει πιθανό κρούσμα πώς το αντιμετωπίζουν; Τι κάνουμε για να αντισταθούμε σε καταστάσεις που θεωρούμε ότι απειλούν εμάς και τους συναδέρφους μας;”

Τα μέτρα ασφαλείας ήταν εξ’ αρχής ανύπαρκτα. Τις πρώτες μέρες δεν υπήρχε καν χαρτί και σαπούνι στις τουαλέτες καθώς από αμέλεια δεν είχαν αγοραστεί. Οι υπεύθυνοι έφερναν γάντια μιας χρήσης από το σπίτι τους και μας έλεγαν χαρακτηριστικά πως πρέπει να κάνουμε οικονομία προτρέποντας μας να μην τα αλλάζουμε μέσα στη μέρα αλλά να βάζουμε αντισηπτικό πάνω απ’ αυτά. Όλα αυτά φυσικά σε συνθήκες ακραίου
συνωστισμού. Όσο για το μένουμεσπιτι της υπόθεσης, δε μένουμε σπίτι καθόλου εμείς, μόνο τα απογεύματα. Συναδέλφισσα επί μία βδομάδα δήλωνε πως συγκατοικεί με άτομο που είχε συμπτώματα του ιού και συνέχισε να έρχεται κανονικά στη δουλειά μιας και δε μπορούσε να αποδείξει πως ο συγκάτοικος του έχει κορονοϊο. Από κει και πέρα ζητήσαμε όσο γινόταν μέτρα ασφαλείας, κι όταν κανονικοποιήθηκε η καραντίνα υπήρχαν πλέον και μάσκες και απ’ όλα. Φυσικά η ρετσινιά της αντίδρασης και της “απειθαρχίας” έμεινε. Από κει και πέρα, εγώ φοβάμαι, εσύ φοβάσαι, αυτός φοβάται, αυτή φοβάται. Ε και στο τέλος της ημέρας όλοι κάνουμε του κεφαλιού μας. Αλλά το κεφάλι μας μπαλατζάρει στην τελική μεταξύ αδειών άνευ αποδοχών και σωματικής και πνευματικής εξόντωσης από το λιώσιμο στη δουλειά.

“Είμαστε ολοκληρωτικά εκτός εργασίας; Αν ναι, πώς τη βγάζουμε; Τι κάνουμε με το νοίκι και την καμπάνα των λογαριασμών;”

Ο συγκάτοικος μου είναι σε αναστολή γιατί δουλεύει σε επιχείρηση με μειωμένο τζίρο. Το μισθωτήριο είναι στο όνομα μου και επειδή εργάζομαι κανονικά δε δικαιούμαστε κάποια μείωση στο ενοίκιο. Ως τώρα έχουμε πληρώσει κανονικά. Για λογαριασμούς και κοινόχρηστα, είναι νωρίς ακόμη.

“Πώς βιώνουμε την κατάσταση αποκλεισμού μέσα στο σπίτι; α)Κάποιοι/ες/α ζουν μόνοι τους. Τι προβλήματα δημιουργεί αυτό σε αυτή τη συγκυρία; β) ΛΟΑΤΚΙ άτομα αναγκάζονται να συγκατοικούν με μια οικογένεια που τη νιώθουν καταπιεστική, ξένη και εχθρική. Πώς το βιώνεις αυτό; γ) Γενικά ο εγκλεισμός με την οικογένεια, γονείς-σύζυγο-παιδιά (ή άλλα άτομα με τα οποία συγκατοικείς) παλεύεται;”

Αποκλεισμός στο σπίτι; Από τις 7 το πρωί μέχρι τις 4 το απόγευμα είμαι εκτός σπιτιού. 11μιση- 12 κοιμάμαι γιατί έτσι κι αλλιώς κουρασμένος είμαι. Ε, ντάξει, δε βγαίνω για μπύρα, βλέπουμε καμιά ταινία. Έχουμε κάνει ωραίο παρεάκι, 3 άτομα μένουμε μαζί, αλληλοστηριζόμαστε, έρχονται και φίλοι καμιά επίσκεψη που και που. Τέλος πάντων, πιο πολύ καταλήγω να παρατηρώ πως επιδρά η καραντίνα στους άλλους παρά σε μένα.

“Πώς την παλεύεις με τις δυσκολίες στη μετακίνηση (ή όποιες άλλες) με την εφαρμογή του στρατιωτικού νόμου; Επιστρατεύεις προλεταριακές/απείθαρχες πονηριές και στρατηγήματα; Τι είδους;”

“Έπαε πάω σε μια θειά μου ν’ αφήσω δυο κουκιά να τα ψήσει για δε μπορεί να προπατεί η κακομοίρα κι έχει και τη γκαρδιά τζη.” Κυψέλη, Πατήσια,Γκύζη, Εξάρχεια γεμάτα από θειες απ’ το χωριό, είμαστε μεγάλο σόι.

“Πώς αντιμετωπίζουμε τον μενουμεσπιτισμό; Τι έχει αλλάξει στις κοινωνικές μας σχέσεις; Με τις ανησυχίες για τη διαχείριση της κατάστασης από το κράτος, τι γίνεται; Πώς τις μοιραζόμαστε; Πώς αντιστεκόμαστε στα κρατικά σχέδια;”

Όσο μπορώ συμμετέχω σε συνελεύσεις και κουβέντες που γίνεται αρχικά κατάθεση εμπειρίων και βιωμάτων από διαφορετικές πτυχές από της εργασιακής πραγματικότητας. Είναι πολύ σημαντικό που αυτές οι συναντήσεις γίνονται δια ζώσης και σπάνε έμπρακτα σ’ ένα πρώτο επίπεδο την απομόνωση.