ή
Όλοι μισούμε την αστυνομία; Όχι κι όλοι…
(με αφορμή την Εκδήλωση-Συζήτηση στην Τσαμαδού με τίτλο «Η Νέα Τάξη Πραγμάτων της Ακροδεξιάς» από τις εκδόσεις Ασύμμετρη Απειλή & Αντίθεση)
“Είπα να κάνω διεθνή καριέρα ασούμε, γιατί η Ελλάδα δεν με χωράει. Ιδού το άρθρο μου για την εκλογική άνοδο της ακροδεξιάς, φιλοξενούμενο στο Jakobin…
(Βασικά, η αλήθεια είναι ότι χωρίς την πολύτιμη βοήθεια της Rosa Vasilaki ούτε μέχρι τα Μπίτολα θα έφτανα…)”[1]
Νικολάι Πολυκαρπόφ
Ένα χρόνο πριν, στις 13/12/2022 το «Παρατηρητήριο αριστεροακροδεξιάς ψέκας»[2] δημοσιεύει βίντεο με συνέντευξη του πρώην μέλους της Contra Dystopia Ιάσωνα Μπαγκέρη στην εκπομπή του αντι-εμβολιαστή μπάτσου Τηλέμαχου Μπόσσιου. Όλοι τότε πιστέψαμε ότι η καταγγελία του Ι.Μ. από τους μενουμεσπιτιστές/εμβολιολάτρες του Παρατηρητηρίου έγινε στο όνομα μιας αντιεξουσιαστικής αρχής: «δεν μιλάμε ποτέ με μπάτσους και με συνεργάτες μπάτσων». Η διάψευση αυτής της εσφαλμένης αρχικής εντύπωσης δεν άργησε πολύ να έρθει. Μερικούς μήνες μετά, στις 28 Αυγούστου 2023, ο βασικός συντελεστής του Παρατηρητηρίου Πολύκαρπος Γεωργιάδης (Νικολάι Πολυκαρπώφ) δημοσιεύει άρθρο του για την «συμπόρευση αριστεράς και ακροδεξιάς στην Ελλάδα» στο Jacobin, περιοδικό της αριστερής πτέρυγας του κυβερνώντος Δημοκρατικού Κόμματος στις ΗΠΑ.[3] Η δημοσίευση του άρθρου, όπως πληροφόρησε ο ίδιος τους μικρόνοες ακολουθητές του με δημόσια ανάρτηση στο διαδικτυακό προφίλ του, έγινε με τη μεσολάβηση της κας Ρόζας Βασιλάκη, μεταξύ άλλων «επιστημονικής» συνεργάτιδος της Ελληνικής Αστυνομίας – το τελευταίο βέβαια βολικά για τον ίδιο απέφυγε να το αναφέρει. Τι συνέβη στο μεσοδιάστημα; Ο κος Γεωργιάδης αποκήρυξε τις αρχές του για να γίνει μούρη στους αμερικάνους δημοκρατικούς αναγνώστες του Jacobin; Όχι! Όπως θα δείξουμε στο κείμενο που ακολουθεί αυτές οι «αρχές» είναι απλά ανύπαρκτες. Αλλά δεν θα περιοριστούμε σ’ αυτό. Γιατί το ζήτημα για μας δεν είναι απλά η ηθικά απαράδεκτη ή ανακόλουθη συμπεριφορά του α ή β «αντιεξουσιαστή» και «κομμουνιστή», αλλά το μέγεθος και το βάθος του δικτύου παρακολούθησης και καταστολής των «επικίνδυνων» πολιτικών δραστηριοτήτων που έχουν στήσει οι μηχανισμοί ασφάλειας στην Ελλάδα. Και θα ξεκινήσουμε απαντώντας πρώτα στο ερώτημα: καλά, το «επιφανές μέλος» της Ταξικής Αντεπίθεσης Πολύκαρπος είναι πασίγνωστο, η κα Βασιλάκη, όμως, ποια είναι;
Ι. ΝΑ ΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΚΑΝΕΙΣ Ή ΝΑ ΜΗΝ ΕΡΓΑΖΕΤΑΙ (ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ);
Σε αδρές γραμμές η Ρ.Β. είναι άλλη μια καριερίστρια ερευνήτρια απ’ αυτές που χρησιμοποιούν ταυτόχρονα τη γλώσσα του κράτους και των κοινωνικών κινημάτων και διαθέτουν γνώση που αποκομίζουν από τη συμμετοχή τους σε ερευνητικά προγράμματα που βρίσκονται στην υπηρεσία του κεφαλαίου, του κράτους του και των μηχανισμών πειθάρχησης της εργασιακής δύναμης και καταστολής των ταξικών αγώνων. Ως τέτοια, έχει αποκτήσει την ικανότητα να πλασάρεται με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με το εκάστοτε ακροατήριο. Αυτό τον καιρό συνηθίζει να παρουσιάζεται ως μάχιμη ερευνήτρια της ανάδυσης του ακροδεξιού λόγου στην Ελλάδα, όπως γράφει στο διαφημιστικό βιογραφικό που βρίσκεται στο προσωπικό της μπλογκ: «έχει διεξάγει εκτεταμένη έρευνα σχετικά με την ακροδεξιά, τη βία στο ποδόσφαιρο, τον θρησκευτικό φονταμενταλισμό, τη μετανάστευση και την ένταξη των προσφύγων, καθώς και τον φεμινισμό και τα ζητήματα που σχετίζονται με το φύλο».[4]
Μέχρι εδώ εύλογα θα μπορούσε καμιά να αναρωτηθεί πού βρίσκεται το πραγματικό πρόβλημα. Από την παράθεση αυτού του αυτοβιογραφικού φαίνεται να μιλάμε για μια αριστερή ερευνήτρια, από τις πολλές στην ακαδημαϊκή βιομηχανία, που διεξάγει εμπεριστατωμένη επιστημονική έρευνα πάνω σε σημαντικά ζητήματα που μοιραία απασχολούν σχεδόν το σύνολο των κοινωνικών κινημάτων τα τελευταία χρόνια. Υπάρχει κάτι μεμπτό σε όλα αυτά και στη συνεργασία του κ. Γεωργιάδη με την Ρ.Β; Μήπως αναφερόμαστε στα κλασικά κομπρεμί ακαδημαϊκών του ανταγωνιστικού κινήματος με άλλα «δικτυωμένα» μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας τα οποία μπορούν να τους εξασφαλίσουν μερικά παραπάνω κονέ και κάποιες ευκαιρίες επαγγελματικής και πολιτικής καριέρας; Μήπως αναφερόμαστε στα διάφορα θεωρητικά παντειακά «εργαστήρια συγκρουσιακής πολιτικής», από τα οποία πράγματι κάποιοι καριερίστες ενδέχεται να καταλήξουν αργότερα στα πρακτικά εργαστήρια συγκρουσιακής πολιτικής των μηχανισμών ασφάλειας του καπιταλιστικού κράτους;
Μακάρι να μιλούσαμε απλά γι’ αυτό το αρχικό στάδιο της καριέρας μιας πολιτικής επιστημόνισας. Σε ένα πιο σαφές, παλαιότερα αναρτημένο βιογραφικό της Ρ.Β. στο διαδίκτυο διαβάζουμε ότι «έχει διδάξει ιστορία και κοινωνιολογία σε πανεπιστημιακά ιδρύματα στην Ελλάδα, στο Ισραήλ [σ.σ.: έχουμε την αίσθηση πως δε δίδασκε κάτι που εξυμνούσε την “παλαιστινιακή αντίσταση”] και στη Μεγάλη Βρετανία» και ότι «τα κύρια ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζουν στην μεταβαλλόμενη θέση της θρησκείας στη νεωτερικότητα, στην ανάδυση των μετα-κοσμικών και μετα-δυτικών γνώσεων και θεωριών και στις εκφάνσεις και την γενεαλογία της βίας στον σύγχρονο κόσμο, όπως η θρησκευτικά και πολιτικά υποκινούμενη βία και ο ιδιαίτερος ρόλος των σωμάτων ασφαλείας στα σύγχρονα κράτη».[5] Πράγματι, οι επαγγελματικές της ασχολίες απλώνονται σε ένα πολύ ευρύ πεδίο που βασικά επικεντρώνεται γύρω από πολιτικές και τεχνολογίες αντιεξέγερσης, συλλογής πληροφοριών και μεθόδους πρόληψης και καταστολής δραστηριοτήτων που ξεκινούν από τις νεανικές εξεγέρσεις και φτάνουν μέχρι την ισλαμιστική τρομοκρατία.
Ένα από τα πρώτα της μεγάλα κατορθώματα ως μέλος της μπατσοδιανόησης που έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα είναι η δημοσίευση του καταπληκτικού άρθρου «Policing the Crisis in Greece: The Others’ Side of the Story».[6] Στο εν λόγω πόνημα περιγράφει την περίοδο της κρίσης στην Ελλάδα μέσα από τα μάτια και τις εμπειρίες των μπάτσων. Αναφέρεται στον «στιγματισμό» αυτών των «εργαζομένων», στη «μονολιθικότητα» και «στερεοτυπικότητα» με την οποία βλέπει ο κόσμος τους μπάτσους, πώς πήρε καμιά 90αριά συνεντεύξεις από δαύτους, πώς πέρασε 17 μήνες εθνογραφώντας τους, πώς ακολούθησε δύο φορές διμοιρίες ΜΑΤ επί τω έργω (17 Νοέμβρη του 2014 και Απρίλη του 2015 όταν ο Σύριζα άρχισε να την πέφτει σε κάποιες καταλήψεις)[7] και πώς έφτασε να… τους συναισθάνεται! Ας κάνουμε όμως εμείς μια παύση κι ας αφήσουμε την ίδια να μιλήσει για το έργο της :
«Πρόθεσή μου, επίσης, ήταν όχι μόνο να ρίξω φως στην εμπειρία των αστυνομικών, αλλά και να το κάνω με την συνέπεια, την προσοχή αλλά και τον απαραίτητο χρόνο που απαιτεί μια επιστημονική μελέτη. Σε ότι αφορά τον στόχο, ελπίζω ότι η έρευνα θα μπορέσει να αναδείξει τόσο τις προβληματικές πτυχές της αστυνομικής εμπειρίας και πρακτικής, όσο και να συμβάλει στην διαμόρφωση και την εφαρμογή προτάσεων και λύσεων αποδεκτών και από την Αστυνομία και από την κοινωνία. Ελπίζω επίσης ότι η έρευνά μου θα δικαιώσει την εμπιστοσύνη που μου έχουν δείξει οι αστυνομικοί, στους οποίους είμαι ευγνώμων, στον καθένα ξεχωριστά, για την στήριξη τους. […]
Το έλλειμα συστηματικής επιστημονικής γνώσης για την Αστυνομία στην Ελλάδα είναι, δυστυχώς, ιδιαιτέρως αισθητό στην χώρα μας. Η Αστυνομία μέχρι στιγμής έχει αποτελέσει αντικείμενο μελέτης εκ παραδρομής ή συμπληρωματικά. Με αυτό εννοώ ότι η Αστυνομία εξετάζεται στην χώρα μας στα πλαίσια της εγκληματολογίας, ή ακόμη και της νομικής επιστήμης, αλλά σπανίως ως αντικείμενο αυτοτελές που να παράγει γνώση για τις ανάγκες της δικής μας Αστυνομίας, της δικής μας κοινωνίας, και των προβλημάτων στα οποία καλείται να ανταποκριθεί ο Έλληνας αστυνομικός. Θεωρώ λοιπόν ότι η δημιουργία και η λειτουργία ενός Ινστιτούτου Αστυνομικής Επιστήμης θα ήταν ένα εξαιρετικά σημαντικό βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση. Ένα τέτοιο Ινστιτούτο θα μπορούσε να φέρει σε δημιουργική επαφή αστυνομικούς και επιστήμονες και να αποτελέσει έτσι μια μοναδική καινοτομία για τα δεδομένα της χώρας».
Βασικά η όλη έρευνα της Ρ.Β. θέλει να αναδείξει τρία βασικά προβλήματα των ματατζήδων[8]:
- Ότι δεν υπάρχουν αρκετοί από δαύτους και πως όσοι υπάρχουν δε δουλεύουν με τα κατάλληλα μέτρα ατομικής προστασίας (κάτι μας θυμίζει αυτό από την εποχή της κρατικής και συνδικαλιστικής διαχείρισης της πανδημίας).
- Ότι τους την πέφτει πολύ ο κόσμος λόγω των περιστατικών πραγματικής ή σκηνοθετημένης (sic!) αστυνομικής βίας.
- Ότι δεν είναι επαρκώς εκπαιδευμένοι και καταρτισμένοι προκειμένου να προλαμβάνονται αποτελεσματικά μελλοντικές ταραχές.
Για να πραγματοποιήσει και να δημοσιεύσει το έργο αυτό η Ρ.Β. πέρασε από μύρια κύματα, μιας και δεν αρκεί η προσωπική φιλοδοξία για να καταφέρει κανείς κάτι τέτοιο, πρώτα από όλα πρέπει να έχει και τα σωστά κονέ. Όπως μας ενημερώνει η ίδια εξασφάλισε την πρόσβασή της στους ματατζήδες μέσω του συντάκτη της διαβόητης μπατσοσελίδας bloko.gr και των διάφορων επαφών που είχε κάνει με τη μπατσαρία σ’ ένα «workshop για τις ταραχές» το 2014. Ως φιλοπερίεργοι αναγνώστες της έρευνας της αναζητήσαμε περισσότερες λεπτομέρειες και διαπιστώσαμε πως πρόκειται για το σεμινάριο με τίτλο «Γιατί οι άνθρωποι εξεγείρονται; Αίτια, Πραγματικότητες, Τρόποι Διαχείρισης» που διοργάνωσε το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ), στην Αθήνα, από τις 5 έως τις 9 Μαΐου 2014.[9] Οι συμμετέχοντες[10] είχαν τη μοναδική ευκαιρία την 5η Μάη (φανταζόμασατε τυχαία επιλέχθηκε η συγκεκριμένη ημερομηνία για την εκδήλωση) να απολαύσουν κατά σειρά: τον τότε δήμαρχο Αθηναίων Γιώργο Καμίνη να αναλύει τις «ταραχές» από τη σκοπιά της τοπικής αυτοδιοίκησης, τη Ρόζα Βασιλάκη να εξηγεί πώς σκέφτονται και πώς αισθάνονται οι «ταραξίες» κι αφού κάνουν διάλειμμα με χαλαρό καφεδάκι και θέα Ακρόπολη, τον τότε υπουργό προ.πο Νίκο Δένδια να αναλύει την οπτική της ελληνικής κυβέρνησης. Πάλι καλά τουλάχιστον, το συγκεκριμένο παρεάκι είναι διαπιστωμένα (στα λόγια και στις πράξεις) αντιφασιστικό.
Τρία χρόνια αργότερα έχοντας καταφέρει να χωθεί για τα καλά στη μπατσοδιανόηση, ως επιστημονική συνεργάτιδα του ΕΛΙΑΜΕΠ,[11] συμμετέχει στο διήμερο συνέδριο με τίτλο «Μαθήματα από τις προσπάθειες πρόληψης της ριζοσπαστικοποίησης»[12] που διοργανώνει το ΕΛΙΑΜΕΠ και το γραφείο του ιδρύματος Konrad-Adenauer (KAS) στην Ελλάδα, με την υποστήριξη των Πρεσβειών της Αυστραλίας, του Καναδά και της Ολλανδίας. Όπως διαβάζουμε στο δελτίο τύπου:
«Στην Ημερίδα συμμετείχαν Εμπειρογνώμονες και αξιωματούχοι που έχουν ασχοληθεί με τις πολιτικές ένταξης και πρόληψης της ριζοσπαστικοποίησης από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, αλλά και από την Αυστραλία, τον Καναδά, το Ισραήλ, καθώς και εμπειρογνώμονες από την Europol, την Interpol, τη RAN και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ο κύριος στόχος της Ημερίδας, να ξεκινήσει μια διαδικασία εκπαίδευσης των Ελλήνων αξιωματούχων σχετικά με τις στρατηγικές και τις πολιτικές πρόληψης της ριζοσπαστικοποίησης, επιτεύχθηκε με επιτυχία». Στη λίστα των συμμετεχόντων που περιλαμβάνει την ανφάν γκατέ του κράτους ασφάλειας και του αντι-τρομοκρατικού μπατσικού συμπλέγματος παρελαύνουν Ισραηλινοί πρέσβεις, αρχιμπάτσοι, κυπατζήδες, δήμαρχοι, η καθηγήτρια Μαίρη Μπόση και άλλα καθάρματα αλλά ευτυχώς για όλες εμάς πρέπει να ήταν ελάχιστοι ακροδεξιοί.[13]
Το Φλεβάρη του 2018 σε ημερίδα του Κέντρου Μελετών Ασφαλείας (ΚΕ.ΜΕ.Α),[14] του κατεξοχήν εγχώριου ασφαλίτικου think tank που λειτουργεί υπό την εποπτεία του υπουργείου Προ.πο., με τίτλο «Δράσεις Πρόληψης της Ριζοσπαστικοποίησης που οδηγεί στο βίαιο εξτρεμισμό στην Ελλάδα» παρουσίασε το πρόγραμμα του ΕΛΙΑΜΕΠ με τίτλο RAD MONITOR, στο οποίο συμμετείχε και η ίδια. Ποια είναι όμως η αξία του συγκεκριμένου προγράμματος αλλά και γενικότερα της πρόληψης της ριζοσπαστικοποίησης για το μπατσοασφαλίτικο σύμπλεγμα και για τα καπιταλιστικά κράτη που προστατεύει;
ΙΙ. Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ: ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΑΣΤΥΝΟΜΕΥΣΗΣ ΤΩΝ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΩΝ ΚΑΙ ΑΝΤΙ-ΕΞΕΓΕΡΣΗΣ
Είναι σαφές ότι οι απόψεις και οι πρακτικές της κας Βασιλάκη δεν εκκινούν από κάποιο προσωπικό βίτσιο, μια καθαρά προσωπική αγάπη για την αστυνομία που βάλλεται από τους «εξτρεμιστές» που δρουν μέσα στην κοινωνία. Ο εκδημοκρατισμός της αστυνομίας και η εκ μέρους της τελευταίας υιοθέτηση ενός κοινωνικού προφίλ είναι η δουλειά της. Η Βασιλάκη, όπως είπαμε, εργάζεται εντός ενός δικτύου επιστημονικών συμβούλων της αστυνομίας που την καθοδηγούν ώστε να κάνει «σωστά» τη δουλειά της: αυτή του φρουρού της αστικής-εμπορευματικής-εκμεταλλευτικής τάξης πραγμάτων και της κατασταλτικής αντιμετώπισης όσων την απειλούν, απ’ οπουδήποτε κι αν αυτοί προέρχονται. Για πολλά χρόνια -στη Βρετανία, το Ισραήλ, την Ελλάδα- έχει δουλέψει εντός χρηματοδοτούμενων από την Ε.Ε. ερευνητικών προγραμμάτων ασφάλειας και αντι-εξέγερσης που είναι γνωστά ως προγράμματα ανάλυσης της «ριζοσπαστικοποίησης», του «εξτρεμισμού» και της «τρομοκρατίας» (ένας όρος που, καθόλου τυχαία, δεν αναφέρεται ποτέ στα κράτη-τρομοκράτες) και τα οποία περιλαμβάνουν κοινωνιολόγους, ψυχολόγους, ανθρωπολόγους, εγκληματολόγους, ασφαλίτες και πολιτικούς αναλυτές. Ο στόχος αυτών των προγραμμάτων είναι καθαρά πολιτικός: καταρτίζουν κατευθυντήριες γραμμές χάραξης προληπτικής/κατασταλτικής πολιτικής και απευθύνονται στους «επαγγελματίες πρώτης γραμμής».
Για να καταλάβουμε τη θεωρία της ριζοσπαστικοποίησης ως άρρηκτα συνδεδεμένο με τις πρακτικές επιβολής του Νόμου και της Τάξης εργαλείο, ας δούμε τι έχουν γράψει για τη ριζοσπαστικοποίηση η ίδια και οι άλλοι συνάδελφοί της από το ΚΕΜΕΑ και το ΕΛΙΑΜΕΠ ξεκινώντας από τους τελευταίους:
«Η ένταση και η φύση της πολιτικής βίας στην Ελλάδα, καθώς και οι μορφές που αυτή παίρνει, έχουν εξελιχθεί με την πάροδο του χρόνου. Τα επίπεδα της πολιτικής βίας που προέρχεται από ομάδες της άκρας αριστεράς έχουν παραμείνει υψηλά στην Ελλάδα. Mάλιστα αυξήθηκαν από τη δεκαετία του 1970 μέχρι το 2000, όπως δείχνουν τα στοιχεία για τον αριθμό των επιθέσεων από την Παγκόσμια Βάση Δεδομένων για την Τρομοκρατία (Global Terrorism Database – GTD). Η GTD καταγράφει 1169 βίαια περιστατικά προερχόμενα από την άκρα αριστερά μεταξύ Φεβρουαρίου 1973 και Δεκεμβρίου 2014 στην Ελλάδα. Ο αριθμός των περιστατικών έχει αυξηθεί σε συγκεκριμένα έτη και χρονικές περιόδους, όπως το 1977-78, το 1989-90 και σε μικρότερο βαθμό μεταξύ 1989-99, ενώ το 2008 γνώρισε την κορύφωσή τους.
Ο εξτρεμισμός και η βία από την άκρα δεξιά επίσης αυξήθηκαν ραγδαία από το 2010 και μετά τόσο σε τοπικό όσο και σε εθνικό επίπεδο, ενώ πριν το 2010 ήταν λιγότερο ορατά και ενδεχομένως πιο περιορισμένα. […] Κομβική σε αυτή τη διαδικασία της αυξανόμενης ακροδεξιάς ριζοσπαστικοποίησης και βίας υπήρξε η άνοδος του πολιτικού κόμματος της Χρυσής Αυγής (ΧΑ). Η ΧΑ διαδραμάτισε κομβικό ρόλο τόσο στη συγκέντρωση και στην έκφραση της διαδεδομένης -αλλά επί μακρόν λανθάνουσας- εξτρεμιστικής στάσης απέναντι στους μετανάστες, όσο και στη διάδοσή της στο πλαίσιο ενός ρατσιστικού εθνικισμού που βασίζεται στις εθνικοσοσιαλιστικές ιδέες. […]
Η νεολαία είναι περισσότερο επιρρεπής στον εξτρεμισμό και τη ριζοσπαστικοποίηση στην άκρα Δεξιά (το ίδιο ισχύει και στην άκρα Αριστερά). Στην περίπτωση της άκρας Δεξιάς, συχνά πρόκειται για νέους από τα κατώτερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα, και από τις περιοχές που έχουν πληγεί περισσότερο από την οικονομική κρίση. Οι βασικοί χώροι όπου λαμβάνουν χώρα οι διαδικασίες της ακροδεξιάς ριζοσπαστικοποίησης είναι τα σχολεία, οι γειτονιές (κυρίως στις περιοχές της Αθήνας όπου η ΧΑ είναι ισχυρή και κυρίαρχη), οι επιτροπές κατοίκων, και οι κομματικές δομές της ΧΑ. Μεγάλη μερίδα των υποστηρικτών της ΧΑ είτε αποδέχονται είτε ανέχονται ως νομιμοποιημένη ή απαραίτητη τη βία που εκδηλώνεται από τις ομάδες που συνδέονται με το κόμμα, όπως δείχνουν τα σταθερά υψηλά επίπεδα εκλογικής υποστήριξης της ΧΑ, ακόμη και αφότου ασκήθηκαν ποινικές διώξεις στην ηγεσία του κόμματος για σύσταση εγκληματικής οργάνωσης. […]
Επιπλέον, οι ιδεολογίες της άκρας δεξιάς και του αναρχισμού, καθώς και το οργανωμένο έγκλημα, έχουν εμφανώς εισχωρήσει στους χώρους άθλησης. Έχει δημιουργηθεί έτσι ένα «σύστημα συγκοινωνούντων δοχείων» ανάμεσα στους οργανωμένους και σκληροπυρηνικούς συνδέσμους φιλάθλων και στον εξτρεμισμό. […]
Το πρόγραμμα RAD MONITOR μελέτησε το φαινόμενο της ριζοσπαστικοποίησης στις χώρες της Κεντρικής, της Ανατολικής και της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, μεταξύ αυτών και στην Ελλάδα. […]
Κατά τον σχεδιασμό των κατάλληλων στρατηγικών για τη διαχείριση των παραγόντων που συμβάλλουν στον εξτρεμισμό και στη βίαιη ριζοσπαστικοποίηση, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής και οι κρατικές υπηρεσίες βρίσκονται αντιμέτωποι με σημαντικές προκλήσεις. Υπάρχει σαφής ανάγκη για τεκμηριωμένη παραγωγή γνώσης σχετικά με το συγκεκριμένο ζήτημα ως μια στέρεη βάση για τη διαμόρφωση των κατάλληλων και αποτελεσματικών πολιτικών και μεθόδων τόσο για την πρόληψη όσο και για την αντιμετώπιση της ριζοσπαστικοποίησης. […]
Στα πλαίσια του προγράμματος RAD MONITOR, η ελληνική περίπτωση μελέτης διερεύνησε και παρουσίασε τα βασικά χαρακτηριστικά και το ρεπερτόριο δράσεων των τεσσάρων διαφορετικών μορφών ριζοσπαστικοποίησης: αυτή που σχετίζεται με την άκρα Αριστερά και τη συνέχειά της στον ευρύτερο αντιεξουσιαστικό χώρο, αυτή που σχετίζεται με την άκρα Δεξιά και συνδέεται στενά με την άνοδο της Χρυσής Αυγής (ΧΑ), τη θρησκευτικά υποκινούμενη ριζοσπαστικοποίηση που σχετίζεται με το Ισλάμ, και τον λεγόμενο «χουλιγκανισμό» και τη βία στο χώρο του αθλητισμού και κυρίως του ποδοσφαίρου. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται για τελείως διαφορετικά φαινόμενα, τα οποία θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς γιατί τα μελετάμε παράλληλα. Δεν θεωρούμε για κανένα λόγο ότι μπορούμε να εξομοιώσουμε αυτές τις τέσσερις μορφές, οι οποίες είναι τελείως διαφορετικές μεταξύ τους. Ούτε πιστεύουμε ότι κάποιες από αυτές αλληλοτροφοδοτούν η μία την άλλη.
Η έκθεση που εκπονήσαμε για την περίπτωση της Ελλάδας πρώτον, εξετάζει το νομικό, θεσμικό και πολιτικό πλαίσιο και τους μηχανισμούς για την αντιμετώπιση και την πρόληψη της ριζοσπαστικοποίησης που μπορεί να οδηγήσει σε βίαιες δράσεις και πράξεις. Κάνει μία επισκόπηση των τεσσάρων τάσεων ριζοσπαστισμού, τόσο στο παρελθόν όσο και στο παρόν (αναφορικά με τις απειλές και τον εντοπισμό των ευάλωτων ομάδων, τους τρόπους με τους οποίους αυτές εκδηλώνονται, καθώς και την αντιμετώπισή τους σε θεσμικό επίπεδο). Περιγράφει τα βασικά χαρακτηριστικά τους, τις ιδέες και την ιδεολογία τους, τις οργανωτικές δομές και τους δρώντες, καθώς και τα κίνητρα και τις αιτίες που οδηγούν στη ριζοσπαστικοποίηση σε καθεμιά από τις τέσσερις υπό εξέταση μορφές. Η μελέτη μας επιχειρεί να ρίξει φως στις ενδείξεις και στους παράγοντες κινδύνου, συμβάλλοντας στο γνωστικό υπόβαθρο για τον σχεδιασμό και την πιλοτική εφαρμογή ενός εργαλείου παρακολούθησης της ριζοσπαστικοποίησης.
Ο δεύτερος στόχος του προγράμματος RAD MONITOR είναι να αναπτύξει ένα εργαλείο για τον εντοπισμό και την παρακολούθηση διαδικασιών ριζοσπαστικοποίησης, το οποίο απευθύνεται στους επαγγελματίες πρώτης γραμμής.
Το Εργαλείο Παρακολούθησης της Ριζοσπαστικοποίησης (Radicalisation Monitoring Tool – RMT), βασίζεται στη διαμόρφωση σειράς δεικτών που φανερώνουν τάσεις και φαινόμενα που ενέχουν τον κίνδυνο της ριζοσπαστικοποίησης. Οι δείκτες αναφέρονται είτε σε συμπεριφορές, είτε σε φαινόμενα που αποτυπώνονται μέσα από τη συλλογή στοιχείων. Σκοπός των δεικτών είναι να λειτουργήσουν ως «καμπανάκι» για τον εντοπισμό ατόμων και ομάδων που είναι επιρρεπή στο κίνδυνο της ριζοσπαστικοποίησης, ή βρίσκονται σε μία διαδικασία στην οποία αποκρυσταλλώνουν τα κίνητρά τους ή οργανώνουν την εμπλοκή τους σε πράξεις βίας. […]
Στα πλαίσια της έρευνας που εκπονήσαμε στο πρόγραμμα RAD MONITOR, δεν είμαστε σύμφωνοι με την «θεωρία των δύο άκρων». Δεν θεωρούμε ότι η άκρα Αριστερά και η άκρα Δεξιά μπορούν να εξομοιωθούν, ούτε πιστεύουμε ότι τροφοδοτούν η μία την άλλη. Κατ’ αρχήν τα «άκρα» δεν είναι δύο, είναι περισσότερα. Η προσφυγή στη βία ως μια μορφή κοινωνικής διαμαρτυρίας ή πολιτικής έκφρασης μπορεί να επικαλείται ποικίλλες ιδεολογικές-θρησκευτικές πεποιθήσεις και ηθικές αρχές προκειμένου να αποκτήσει νομιμοποίηση και να κερδίσει κάποια αποδοχή στην κοινή γνώμη. Ωστόσο, αυτό που οι τέσσερις μορφές ριζοσπαστικοποίησης που εξετάσαμε σε αυτό το ερευνητικό πρόγραμμα έχουν από κοινού είναι η ροπή προς τη βία: η χρήση της βίας ως εργαλείο, ως τρόπος έκφρασης, ή ως μέσο εκφοβισμού και πίεσης για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων.
Υπό την ευρεία έννοια, η ριζοσπαστικοποίηση μπορεί να γίνει κατανοητή ως «η διαδικασία κατά την οποία τα άτομα οδηγούνται στην υιοθέτηση ριζοσπαστικών αντιλήψεων για το κατεστημένο (status quo)». Η ριζοσπαστική στάση χαρακτηρίζεται από την «εντεινόμενη διάθεση για επιδίωξη και υποστήριξη ριζικών αλλαγών στην κοινωνία, οι οποίες είτε έρχονται σε ρήξη είτε απειλούν ευθέως την ισχύουσα τάξη πραγμάτων». Τα άτομα και οι ομάδες που υιοθετούν αυτή τη στάση ασπάζονται «πολωτικούς και απόλυτους ορισμούς για μια δεδομένη κατάσταση [και προκρίνουν] ολοένα και πιο ‘ριζοσπαστικούς’ στόχους και αντικειμενικές επιδιώξεις». Υπό συγκεκριμένες συνθήκες, η υιοθέτηση ριζοσπαστικών ιδεών μπορεί να μετουσιωθεί σε προθυμία για υποστήριξη ή συμμετοχή σε βίαιες δράσεις. Η ριζοσπαστικοποίηση είναι ένα δυναμικό, πολυεπίπεδο και πολύπλευρο φαινόμενο. Εκδηλώνεται ως αποτέλεσμα, πρώτον της διάδρασης ανάμεσα σε άτομα που είναι ευάλωτα ή επιρρεπή σε ριζοσπαστικές ιδέες, και δεύτερον της ύπαρξης ενός πρόσφορου περιβάλλοντος που μπορεί να δημιουργήσει ευκαιρίες για την οργάνωση και τη συμμετοχή σε ένοπλες ομάδες. […]
[H] Ελληνική Αστυνομία έχει τη δυνατότητα να παράγει κάποιους βασικούς δείκτες ριζοσπαστικοποίησης, οι οποίοι περιέχονται στο Εργαλείο Παρακολούθησης της Ριζοσπαστικοποίησης που διαμορφώσαμε στα πλαίσια του προγράμματος RAD MONITOR. Αυτοί οι δείκτες τους οποίους μπορεί να παράγει η ΕΛ.ΑΣ. είναι η «Συχνότητα πιθανολογούμενων εγκλημάτων μίσους», το «Μερίδιο πιθανολογούμενων εγκλημάτων μίσους στη βίαιη εγκληματική δραστηριότητα», και το «Μερίδιο πιθανολογούμενων εγκλημάτων μίσους στη συνολική εγκληματική δραστηριότητα». […]
Η Ελληνική Αστυνομία δεν είναι σε θέση να παράγει τους δείκτες «Συνολικός αριθμός αξιοσημείωτων εκδηλώσεων με ακροδεξιά εξτρεμιστική χροιά», «Συμμετοχή σε αξιοσημείωτες εκδηλώσεις με ακροδεξιά εξτρεμιστική χροιά», «Αξιοσημείωτες εκδηλώσεις με ακροδεξιά εξτρεμιστική χροιά ανά είδος», και «Βίαιες συμπεριφορές που εκδηλώθηκαν κατά τη διάρκεια αξιοσημείωτων εκδηλώσεων με ακροδεξιά εξτρεμιστική χροιά», λόγω απουσίας σχετικών δεδομένων. Από αυτή την άποψη, η Ελληνική Αστυνομία θα μπορούσε να προσπαθήσει να αυξήσει τη δυνατότητά της να συλλέγει δεδομένα σχετικά με ακροδεξιές εκδηλώσεις, καθώς, αρκετά συχνά, τέτοιου είδους εκδηλώσεις γίνονται προπομπός ρατσιστικών επιθέσεων».[15]
Συμπληρωματικά προς τα παραπάνω, το τρίτο μέλος του ελληνικού τμήματος του RAD MONITOR μας λέει:
«Κοινό χαρακτηριστικό των εξτρεμισμών και της διαδικασίας ριζοσπαστικοποίησης στην οποία υπόκεινται τα μέλη των ομάδων αυτών ώστε να προχωρήσουν πιθανώς σε τρομοκρατικές πράξεις, είναι η βίαιη προσαρμογή του κόσμου στο μοντέλο που οραματίζονται. Στην προοπτική αυτή το μέσο έχει λίγη σημασία μπροστά στην επίτευξη του στόχου της ‘ιδανικής κοινωνίας’. Η κοινωνία παρουσιάζεται ως ‘διεφθαρμένη’ ή ‘αλλοτριωμένη’, ως ‘παρασυρμένη’ σε έναν τρόπο ζωής που αντιβαίνει στα ιδανικά της εκάστοτε εξτρεμιστικής ιδεολογίας και η τρομοκρατική ομάδα παρουσιάζεται ως ‘αυτόκλητος σωτήρας’ ενός παραστρατημένου κόσμου. Υπάρχουν βεβαίως ουσιαστικές διαφορές στις διαφορετικές εξτρεμιστικές ιδεολογίες και στα αφηγήματα που προσφέρουν, ωστόσο, η τάση τους στην βίαιη προσαρμογή της πραγματικότητας στο ιδανικό, η έλλειψη σεβασμού στην ανθρώπινη ζωή ή η θεώρησή της ως παράπλευρης, ελάσσονος σημασίας απώλεια, τις κατατάσσει σε μια κοινή κατηγορία, αυτήν του βίαιου εξτρεμισμού. […] Η ριζοσπαστικοποίηση είναι μεν μια διαδικασία ατομική, ωστόσο, οι μελετητές του φαινομένου τονίζουν πόσο σημαντική είναι η ύπαρξη δικτύων και κοινωνικών επαφών που ουσιαστικά εισαγάγουν το άτομο σε αυτήν την διαδικασία. Η ύπαρξη ‘μοναχικών λύκων’, που συνδέεται κυρίως –αλλά όχι αποκλειστικά– με την ακροδεξιά τρομοκρατία, δεν μειώνει την σημασία της ομάδας και των δικτύων, δια ζώσης ή εικονικών μέσω του διαδικτύου για την δημιουργία συνθηκών ριζοσπαστικοποίησης».[16]
Τις θέσεις και προτάσεις κατασταλτικής δράσης της ομάδας Αναγνώστου/Σκλεπάρη/Βασιλάκη παρουσίασε η τελευταία στο μπατσοσυνέδριο του 2018 που αναφέραμε στο πρώτο μέρος:
«Το Κέντρο Μελετών Ασφάλειας [ΚΕΜΕΑ], σε συνεργασία με το Εγκληματολογικό Ινστιτούτο του Πανεπιστημίου της Κάτω Σαξονίας, διοργάνωσε με μεγάλη επιτυχία, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου PERICLES – Policy Recommendation and Improved Communication Tools for Law Enforcement and Security Agencies Preventing Radicalisation, στις 22 Φεβρουαρίου 2018, την ημερίδα με θέμα: «Δράσεις Πρόληψης της Ριζοσπαστικοποίησης που οδηγεί στο βίαιο εξτρεμισμό στην Ελλάδα». Στις εργασίες της ημερίδας έλαβαν μέρος πάνω από 100 συμμετέχοντες εκ μέρους Φορέων Επιβολής του Νόμου (Ελληνική Αστυνομία, Γενική Γραμματεία Αντεγκληματικής Πολιτικής, Λιμενικό Σώμα – Ελληνική Ακτοφυλακή, Τελωνεία), του Δημοσίου Τομέα (Υπουργείο Μεταναστευτικής Πολιτικής, Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Υπουργείο Υγείας κ.α.), της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, καθώς και της Κοινωνίας των Πολιτών και της ακαδημαϊκής κοινότητας. […]
Το δεύτερο πάνελ με συντονιστή τον Διευθυντή του ΚΕ.ΜΕ.Α, Ιωάννη Ταφύλλη, αφορούσε στη συμμετοχή ελληνικών φορέων σε ερευνητικά προγράμματα που σχετίζονται με το φαινόμενο της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης. Ο Καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Λάζαρος Μεράκος, ο Επίκουρος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς Κωνσταντίνος Πατσάκης, η Επιστημονική Συνεργάτιδα του ΕΛΙΑΜΕΠ Δρ. Ρόζα Βασιλάκη και ο Εκπρόσωπος της Eurotec S.A. Δημήτριος Ρωσσάκης παρουσίασαν αντίστοιχα τα Προγράμματα YCARE, PRACTICIES, RAD MONITOR και LIAISE II, ενώ ο Επιστημονικός Συνεργάτης του ΚΕ.ΜΕ.Α Τριαντάφυλλος Καρατράντος, παρουσίασε τις ερευνητικές δράσεις του ΚΕ.ΜΕ.Α.»[17]
Από τη μελέτη των ερευνητικών δράσεων των κρατικών, ημι-κρατικών και ιδιωτικών φορέων ασφάλειας (μελετήσαμε πολύ περισσότερα ντοκουμέντα από αυτά που αναφέρθηκαν παραπάνω) προκύπτουν κάποια πρώτα συμπεράσματα:
- Οι υπηρεσίες ασφάλειας δεν στοχοποιούν μόνο υπαρκτές πράξεις βίας ενάντια σε θεσμούς και πρόσωπα, αλλά όλες τις ιδέες που ενδέχεται να οδηγήσουν σε «ριζικές αλλαγές στην κοινωνία» και «απειλούν ευθέως την ισχύουσα τάξη πραγμάτων». Οι φορείς αυτών των ιδεών παρακολουθούνται σε μια κλίμακα που αγκαλιάζει το σύνολο σχεδόν της κοινωνίας (από τις δεξιές, αριστερές, αναρχικές ομάδες ως τις μουσουλμανικές κοινότητες και τους συνδέσμους οργανωμένων φιλάθλων).
- Με τον όρο «πιθανολογούμενα εγκλήματα μίσους» στοχοποιείται η ίδια η ταξική πάλη και τα κοινωνικά κινήματα εν γένει, αφού το «ταξικό μίσος» συχνά οδηγεί σε βίαιες καταλήψεις δημόσιων ή ιδιωτικών κτιρίων, άγριες απεργίες, επιθέσεις σε αφεντικά, επιθέσεις σε διοικητές νοσοκομείων που επιβάλλουν τον υποχρεωτικό εμβολιασμό κλπ. Όσον αφορά αυτήν, ειδικά, την πλευρά της προληπτικής καταστολής η πρόσφατη εργασιακή νομολογία είναι χαρακτηριστική καθώς απαγορεύει οποιαδήποτε πράξη μπορεί να εμποδίσει την απεργοσπασία, ακόμη και το (καθαρά εκτονωτικό) βρίσιμο.
- Ο παραληρηματικός λόγος αυτών των ερευνητικών προγραμμάτων παράγει εν τούτοις έναν «λόγο αλήθειας»: το καπιταλιστικό κράτος, καθώς η πολιτική μορφή έκφρασής του παγιώνεται σε θέσεις του λεγόμενου «ακραίου κέντρου», νοιώθει να απειλείται από παντού, από δεξιές, αριστερές, αναρχικές, χουλιγκανίστικες και ισλαμικές εξεγέρσεις. Ακόμα και από την ιδέα ότι η κοινωνία στην οποία ζούμε είναι «αλλοτριωμένη»!
- Η «αντιμετώπιση των ρατσιστικών εγκλημάτων μίσους» της ακροδεξιάς είναι ο δημοκρατικός-ανθρωπιστικός φερετζές που δικαιολογεί την επιβολή ενός γενικευμένου ελέγχου πάνω σε μια κοινωνία που υποτίθεται ότι τείνει μαζικά προς το έγκλημα.
- Η καχυποψία απέναντι στα «κατώτερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα» είναι διάχυτη σ’ αυτά τα ντοκουμέντα. Το κράτος δείχνει ν’ αντιλαμβάνεται μια χαρά ποιος είναι ο «εσωτερικός εχθρός».
- Η λίστα των στοχοποιήσεων (αν κρίνουμε απ’ αυτά που αναφέρονται και σε άλλες «αναλύσεις» της ριζοσπαστικοποίησης) φαίνεται να είναι ανεξάντλητη: πρόσφατα προστέθηκαν σ’ αυτήν η «συνομωσιολογική σκέψη», οι αντι-εμβολιαστές, οι ομάδες που τους έχουν καρφωθεί ιδέες για τα δικαιώματα των ζώων κλπ. Οποιασδήποτε, επομένως, πάει κόντρα στο κυρίαρχο, κάθε φορά, αφήγημα της καπιταλιστικής εξουσίας.
- Η θεωρία της ριζοσπαστικοποίησης είναι η στρατηγική θεωρία των δύο άκρων που έχει αναβαθμιστεί σε θεωρία των πολλών άκρων-«συγκοινωνούντων δοχείων» που απειλούν το status quo.
III. TO ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΑΡΙΣΤΕΡΟΑΚΡΟΔΕΞΙΑΣ ΨΕΚΑΣ ΚΑΙ Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΣΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ (ΔΥΟ Ή ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΩΝ) ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΑΚΡΩΝ
“Το έχω ξαναπεί, κανένας δεν ανατέμνει την σημερινή άκρα δεξιά και την διείσδυσή της σε άλλους πολιτικούς χώρους με τον συνολικό και αιχμηρό τρόπο που το κάνει ο Πολύκαρπος Γεωργιάδης”[18]
Ρόζα Βασιλάκη
Είναι προφανές ότι το ενδιαφέρον της κας Βασιλάκη για τον κο Γεωργιάδη δεν προέρχεται από το γεγονός ότι είναι ομορφόπαιδο. Όντας άσχετη με τον αντιεξουσιαστικό χώρο, η Ρόζα βρήκε την ευκαιρία να κάνει μέσω του Νικολάι (Ασύμμετρη Απειλή) και του Εγελίδη (Αντίθεση) μια νέα εθνογραφική έρευνα – αυτή τη φορά στην άλλη πλευρά, στο εσωτερικό της Κάτω Πρυτανείας και οποιασδήποτε άλλης κατάληψης του Απρίλη 2015. Και δεν κρύβει τη χαρά της -όπως δείχνουν οι δημόσιες δηλώσεις της- για το γεγονός ότι ανακάλυψε τους «ορθολογιστές αντιεξουσιαστές» που μπορούν να «αποδείξουν» (λέμε τώρα…) ότι άκρα αριστερά και άκρα δεξιά «αλληλοτροφοδοτούνται» μέσω της «συνωμοσιολογικής σκέψης» και άλλων «ακραίων» αντιλήψεων (εξού και τα αμέτρητα like ανάμεσα σ’ αυτό το τρίγωνο στα social media).
Eπιβεβαιώνεται έτσι αυτό που έγραψαν οι Αναγνώστου/Σκλεπάρης στο προαναφερόμενο ασφαλίτικο πόνημά τους: «η ομάδα του ΕΛΙΑΜΕΠ κλήθηκε [μεταξύ άλλων] να εντοπίσει δεδομένα τα οποία δεν συλλέγονται από τους αρμόδιους φορείς».
Συνέλευση ενάντια στη Βιοεξουσία και την Κλεισούρα
7/12/2023
[Όσα εκ των λινκς οδηγούν σε error ανοίγουν όταν γίνονται copy και paste]
[2] Για περισσότερα σχετικά μ’ αυτό το άθλιο σοσιαλμιντιακό κατασκεύασμα, βλ. εδώ: https://againstbiopowerandconfinement.noblogs.org/post/2023/04/23/2_anarxostalines_ya_tin_taxiki_pali/
[3] In Greece, Social Despair Is Helping the Rise of Fascist Conspiracy Theorists, by Polykarpos Georgiadis: https://jacobin.com/2023/08/greece-elections-far-right-conspiracy-theories-covid
[4] https://www.rosavasilaki.com/about
[5] https://www.eliamep.gr/en/members/%CE%B4%CF%81-%CF%81%CF%8C%CE%B6%CE%B1-%CE%B2%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%BB%CE%AC%CE%BA%CE%B7-%CE%B5%CF%81%CE%B5%CF%85%CE%BD%CE%AE%CF%84%CF%81%CE%B9%CE%B1/[ανοίγει μόνο με copy-paste]
[6] Vasilaki, Rosa, Policing the Crisis in Greece: The others’ side of the story, GreeSe: Hellenic Observatory Papers on Greece and South East Europe, Paper no. 98, April 2016.
[7] Βρε, πως τα φέρνει η ζωή καμιά φορά… Σε μία από αυτές τις εκκενώσεις (βλ. Κάτω Πρυτανεία) μεταξύ των συλληφθέντων ήταν ο… κ. Γεωργιάδης: https://katalipsiprytaneias.espivblogs.net/2015/04/17/ekkenosi-sillif8entes/
[8] Δρ. Ρόζα Βασιλάκη – Τα προβλήματα του μάχιμου αστυνομικού σήμερα https://www.bloko.gr/2016/04/blog-post_985.html
[9] ‘Why Do People Riot? Causes, Realities, Ways Forward’, workshop organised by the University of Wolverhampton and ELIAMEP, 5-9 May 2014:
https://www.eliamep.gr/en/event/%CE%B3%CE%B9%CE%B1%CF%84%CE%AF-%CE%BF%CE%B9-%CE%AC%CE%BD%CE%B8%CF%81%CF%89%CF%80%CE%BF%CE%B9-%CE%B5%CE%BE%CE%B5%CE%B3%CE%B5%CE%AF%CF%81%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%B9-%CE%B1%CE%AF%CF%84%CE%B9/ [το link ανοίγει μόνο με copy-paste]
[10] Βλ. ο.π. «Μεταξύ των Ελλήνων ομιλητών ήταν οι κύριοι: Νίκος Δένδιας, Υπουργός Δημόσιας Τάξης & Προστασίας του Πολίτη Ελλάδας, Γιώργος Καμίνης, Δήμαρχος Αθηναίων, Λευτέρης Οικονόμου, Πρώην Αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ και επίτιμος Αντιπρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Αστυνομικών Υπαλλήλων (Π.Ο.ΑΣ. Υ.), Γιάννης Μπουρνούς, μέλος της κεντρικής επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ και εκπρόσωπός του στην εκτελεστική επιτροπή του κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς, Νίκος Κωνσταντάρας, αρθρογράφος και συντάκτης εφημερίδας Καθημερινή.» Ολόκληρο το πρόγραμμα εδώ: https://www.eliamep.gr/wp-content/uploads/2014/05/ATHENS-PRIOT-FINAL-PROGRAMME.pdf
[11] Τί είναι το ΕΛΙΑΜΕΠ; Η απάντηση βρίσκεται φυσικά στο σάιτ του (η έμφαση στο πρωτότυπο):
«Το Ελληνικό Ίδρυμα Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής (ΕΛΙΑΜΕΠ) είναι ένας ανεξάρτητος, μη-κερδοσκοπικός οργανισμός παραγωγής έρευνας, ιδεών και προτάσεων πολιτικής, που ιδρύθηκε στην Αθήνα το 1988.
Αποστολή του ΕΛΙΑΜΕΠ είναι η επεξεργασία και διάδοση τεκμηριωμένης γνώσης για την αντιμετώπιση των μεγάλων προκλήσεων στο πεδίο της ευρωπαϊκής, εξωτερικής και ευρύτερα δημόσιας πολιτικής, και την εμπέδωση του ευρωπαϊκού προσανατολισμού της Ελλάδας.
Σκοπός του ΕΛΙΑΜΕΠ είναι να τροφοδοτεί τη δημόσια σφαίρα με επιστημονικά τεκμηριωμένες έρευνες, μελέτες, αναλύσεις και προτάσεις πολιτικής, και να προσφέρει μια διαρκή, ανοιχτή πλατφόρμα δημόσιου διαλόγου για τα σημαντικά ζητήματα που εντάσσονται στους τομείς των ενδιαφερόντων του.
Το ΕΛΙΑΜΕΠ προωθεί τις αξίες του δημοκρατικού πλουραλισμού, έναν ορθολογικό και ψύχραιμο δημόσιο διάλογο για τις μεγάλες περιφερειακές, ευρωπαϊκές και παγκόσμιες προκλήσεις, την επίλυση των διαφορών μέσω του διαλόγου, και τον ευρωπαϊκό και ευρωατλαντικό προσανατολισμό της Ελλάδας». https://www.eliamep.gr/about-us/
[12] https://www.eliamep.gr/en/event/%CE%BA%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AE-%CE%B5%CE%BA%CE%B4%CE%AE%CE%BB%CF%89%CF%83%CE%B7-lessons-learned-from-radicalization-prevention-efforts-%CE%B1%CE%B8%CE%AE%CE%BD%CE%B1-22/ [το link ανοίγει μόνο με copy-paste]
[13] Προς τέρψη όσων αρέσκονται να φτιάχνουν και να αναπαράγουν λίστες παραθέτουμε εδώ αυτή των συμμετεχόντων, με ονόματα πρώτης κλάσης και όχι περιθωριακούς ακροδεξιούς της πλάκας: https://www.eliamep.gr/wp-content/uploads/2017/05/LIst-of-participants.pdf
[14] https://kemea.gr/deltio-typou-imerida-draseis-prolipsis-tis-rizospastikopoiisis-pou-odigei-sto-viaio-ekstremismo-stin-ellada/
[15] Ντία Αναγνώστου και Δημήτρης Σκλεπάρης, Μορφές ριζοσπαστικοποίησης που μπορούν να οδηγήσουν στη βία. Συμπεράσματα και προτάσεις πολιτικής. Η περίπτωση της Ελλάδας. ΕΛΙΑΜΕΠ, Φεβρουάριος 2017 (η έμφαση δική μας).
https://www.eliamep.gr/en/publication/%CF%81%CE%B9%CE%B6%CE%BF%CF%83%CF%80%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%80%CE%BF%CE%AF%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%BC%CF%80%CE%BF%CF%81%CE%B5%CE%AF-%CE%BD%CE%B1-%CE%BF%CE%B4/[το link ανοίγει μόνο με copy-paste]
[16] Ρόζα Βασιλάκη, Πώς εξηγείται το φαινόμενο της βίαιης ριζοσπαστικοποίησης; ΕΛΙΑΜΕΠ, 26 Ιουνίου 2017
https://www.eliamep.gr/en/publication/%CF%80%CF%8E%CF%82-%CE%B5%CE%BE%CE%B7%CE%B3%CE%B5%CE%AF%CF%84%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%BF-%CF%86%CE%B1%CE%B9%CE%BD%CF%8C%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B2%CE%AF%CE%B1%CE%B9%CE%B7%CF%82/[το link ανοίγει μόνο με copy-paste]
[17] Αστυνομική Ανασκόπηση, Μάρτιος-Απρίλιος 2018.
[18]https://www.facebook.com/rosa.vasilaki/posts/pfbid023Pdoc9EP7gMxZmEgGW2MTu4fRVBnVUBdLFGQ9PouN59nvXPbUBdcBSEJGJnABvHcl